Αντιμετώπιση της ηπατοτοξικότητας από σισπλατίνη με κουρκουμίνη

Η πολυφαινόλη κουρκουμίνη έχει πολλαπλές βιοχημικές ιδιότητες, που κυρίως εκδηλώνονται με ένα αντιοξειδωτικό, αντιφλεγμονώδες, αντικαρκινικό, χημειοπροφυλακτικό και αντιμεταστατικό αποτέλεσμα.

Η σισπλατίνη θεωρείται ως ένα μείζον αντικαρκινικό φάρμακο κατά  ενός ευρέος φάσματος κακοηθειών.

Η χορήγηση  σισπλατίνης γίνεται σε εξειδικευμένες,  στη χορήγηση κυτταροτοξικής χημειοθεραπείας, μονάδες νοσοκομείων υπό την άμεση επίβλεψη ογκολόγου, που είναι εξειδικευμένος γιατρός στη χρήση αντικαρκινικής χημειοθεραπείας.

Ο τρόπος δράσεως της σισπλατίνης κατά του καρκίνου αποδίδεται στην ιδιότητά της να απελευθερώνει ελέύθερες ρίζες, οι οποίες όμως, ταυτόχρονα, έχουν τη δυνατότητα να προκαλούν βλάβη στα ήπατικά και τα νεφρικά κύτταρα.

Η ειδική τοξικότητα της σισπλατίνης για για το ήπαρ και τους νεφρούς είναι καλά τεκμηριωμένη. Παρά τούτο υπάρχει πτωχεία αναφορών στη βιβλιογραφία για τη συστηματική τοξικότητα της σισπλατίνης και την αντιμετώπισή της, καθώς και για την ανακούφιση των ασθενών από αυτή την τοξικότητα [1].

Ο Waseem M1, και οι συνεργάτες [2014] ερεύνησαν σε ποντίκια Wistar τη βλάβη που προκαλεί η σισπλατίνη στο ήπαρ των πειραματοζώων και την τροποποίησή της , χρησιμοποιώντας την αντιοξειδωτική ικανότητα της πολυφαινόλης κουρκουμίνης.

Γιαυτό το λόγο χορήγησαν κουρκουμίνη σε δόση 200 mg/kg βάρους σώματος σε επίμυες (είδος ποντικού που χρησιμοποιείται ως πειραματόζωο), που έπαθαν ηπαττοτοξικότητα από τη χορήγηση της σισπλατίνης.

Η δυνατότητα της κουρκουμίνης να μετριάσει την ηπατοτοξικότητα εκτιμήθηκε με τη μέτρηση των σηματοδοτών του οξειδωτικού στρες και  των ενζυματικών και μη ενζυματικών αντιοξειδωτικών.

Μια και μόνο δόση σισπλατίνης (7 mg/kg σωματικού βάρους) προκάλεσε σημαντική ηπατική βλάβη. Η σισπλατίνη προκάλεσε σημαντική αύξηση των επιπέδων της λιπιδιακής υπεροξείδωσης και του περιεχομένου της καρβονυλικής πρωτείνης.

Η προθεραπεία των πειραματοζώων με κουρκουμίνη αποκατέστησε σημαντικά τα επίπεδα της λιπιδιακής υπεροξείδωσης και της καρβονυλικής πρωτείνης.

Αναπλήρώθηκαν επίσης τα τροποποιητικά αποτελέσματα που προκλήθηκαν από τη σισπλατίνη ατα αλλαγμένα ενζυματικά και μη ενζυματικά αντιοξειδωτικά του ήπατος.

Αυτά τα αποτελέσματα ξεκάθαρα δείχνουν ότι ο ρόλος του οξειδωτικού στρες είναι καταστρεπτικός στη συστηματική τοξικότητα που προκαλεί η σισπλατίνη και δηλώνουν ότι η κουρκουμίνη μπορεί να εξασθενίσει την ηπατοτοξικότητα της σισπλατίνης [1].

Αντιμετώπιση της νεφροτοξικότητας από σισπλατίνη με κουρκουμίνη

Ο Ugur S. και οι συνεργάτες [2015] αξιολόγησαν τα αποτελέσματα της κουρκουμίνης στη νεφροτοξικότητα που προκαλεί η χορήγηση σισπλατίνης σε επίμυες. Χρησιμοποιήθηκαν αρσενικοί επίμυες Wistar, που  χωρίστηκαν σε 4 ομάδες .

1η ομάδα: Μάρτυρες.
2η ομάδα: πήρε σισπλατίνη (7mg/kg βάρους σώματος, ενδοπεριτοναικά, εφάπαξ.
3η ομάδα πήρε κουρκουμίνη , (100mg/kg μέσω στοματικού καθετήρα, επί 10 ημέρες.
4η ομάδα πήρε σισπλατίνη και κουρκουμίνη.

Τα πειραματόζωα που πήραν σισπλατίνη έπαθαν νεφρική βλάβη που εκδηλώθηκε με αύξηση της συγκέντρωσης της ουρίας και της κρεατινίνης στον ορό (p<0.05).

Ο νεφρικός ιστός των πειραματοζώων που πήραν σισπλατίνη επέδειξε μια σημαντική αύξηση των επιπέδων της μαλονδιαλδεϋδης (p<0.05).

Η θεραπεία με κουρκουμίνη πρόλαβε την άνοδο της ουρίας , κρεατινίνης και μαλονδιαλδεϋδης, όταν συγκρίθηκαν οι νεφροί των πειραματοζώων που πήραν σισπλατίνη, με τους νεφρούς των μαρτύρων (p<0.05).

Όμοιες τάσεις (p<0.05) έδειξε και η ανάλυση της νικοτιναμιδικής φωσφοριβοσυλτρανσφεράσης [nicotinamide phosphoribosyltransferase (NAMPT)] και των σιρτουινών πρωτεϊνών  SIRT1, SIRT3 and SIRT4, που παίζουν σημαντικούς ρόλους στην αντίσταση στο στρες και την τροποποίηση του ουδού του κυτταρικού θανάτου.

Στα πειραματόζωα που θεραπεύτηκαν με σισπλατίνη και υπέστησαν νεφρική βλάβη μειώθηκαν τα επίπεδα της NAMPT και των πρωτεϊνών σιρτουίνης.

Αντιστρόφως, στα πειραματόζωα που θεραπεύτηκαν με σισπλατίνη και πήραν κουρκουμίνη αυξήθηκαν τα επίπεδα της NAMPT και των πρωτεϊνών σιρτουίνης [SIRT proteins] (p<0.05).

Αυτά τα δεδομένα δείχνουν ότι η κουρκουμίνη μπορεί να δυνητικά να χρησιμοποιηθεί για τον περιορισμό της νεφροτοξικότητας από χημειοθεραπεία, ενισχύοντας έτσι το θεραπευτικό εύρος της σισπλατίνης [2].

Σε παρόμοια έρευνα του  Sahin K και των συνεργατών (2014), που έγινε σε επίμυες Wistard, στούς οποίους χορηγήθηκε σισπλατίνη, κουρκουμίνη και διφθοριούχος σισπλατίνη προέκυψαν προστατευτικά αποτελέσματα στους νεφρούς των πειραματοζώων, που θεραπεύτηκαν με κουρκουμίνη. Μάλιστα η νεφροπροστασία ήταν μεγαλύτερη στα πειραματόζωα που πήραν διφθοριούχο κουρκουμίνη [3].

Mέχρι πρόσφατα οι ευερεγετικές δράσεις τις κουρκουμίνης είχαν αποδειχτεί σε καλλιέργειες κυττάρων, σε πειραματόζωα και σε κλινικές μελέτες επί ανθρώπων φάσης Ι και ΙΙ. Η κουρκουμίνη ενώ διαθέτει εξαιρετικές αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες, εν τούτοις λόγω της πολύ πτωχής αποροφισιμότητας και βιοδιαθεσιμότητας που επιδεικνύει δεν είχε χρησιμοποιηθεί ευρύτατα στους ανθρωπους.

Το πρόβλημα αυτό ξεπεράστηκε σήμερα με την επινόηση διαφόρων μορφών κουρκουμίνης , οι οποίες επιδεικνύουν υψηλότερη απορροφητικότητα και βιοδιαθεσιμότητα και αυτό το γεγονός έχει συμβάλλει στην έναρξη μεγάλων κλινικών δοκιμών σε πάσχοντες από διάφορες χρόνιες παθήσεις, αφού η κουρκουμίνη, χορηγούμενη σε μέγάλες δόσεις 8-12 γραμμαρίων και για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι ατοξική.

Μέχρι σήμερα η πιο ευαπορρόφητη και βιοδιαθέσιμη μορφή κουρκουμίνης είναι η υγροποιημένη μικκυλιακή κουρκουμίνη ΝοvaSOL®Curcumin,Γερμανικής νανοτεχνολογίας, η οποία έχει 185 φορές ή 18.500% μεγαλύτερη απορροφητικότητα και  βιοδιαθεσιμότητα από την απλή σκόνη φυσικής κουρκουμίνης [4].


Η παρασκευή καψουλών υγρής μικκυλιοποιημένης  κουρκουμίνης με την τεχνική ΝοvaSOL®Curcumin, που κυκλοφορεί στην Ελλάδα με την εμπορική ονομασία Curcugkel έλυσε αυτό το πρόβλημα της ανάγκης λήψης μεγάλων δόσεων φυσικής κουρκουμίνης (8 γραμμάρια ημερησίως) προκειμένου η κουρκουμίνη να επιδείξει τα ευεργετικά αποτελέσματά της για την υγεία.

Μία κάψουλα Curcugkel  περιέχει 670mg ΝοvaSOL®Curcumin, που αντιστοιχεί σε 36 mg καθαρής κουρκουμίνης, που είναι ισοδύναμα με 8 γραμμάρια ή 16 κάψουλες ή χάπια των 500mg φυσικής σκόνης κουρκουμίνης.

Η δοσολογία της Curcugkel είναι μία κάψουλα ημερησίως για τρείς μήνες, μετά το φαγητό ή ανάλογα με την περίπτωση τη δόση την καθορίζει ο θεράπων ιατρός.

Βιβλιογραφική τεκμηρίωση
1. Waseem M, Pandey P, Tomar B, Raisuddin S, Parvez S. Ameliorative action of curcumin in cisplatin-mediated hepatotoxicity: an in vivo study in Wistar rats. Arch Med Res. 2014 Aug;45(6):462-8.

2. Ugur S, Ulu R, Dogukan A, Gurel A, Yigit IP, Gozel N, Aygen B, Ilhan N. The renoprotective effect of curcumin in cisplatin-induced nephrotoxicity. Ren Fail. 2015 Jan 16:1-5.

3. Sahin K, Orhan C, Tuzcu M, Muqbil I, Sahin N, Gencoglu H, Guler O, Padhye SB, Sarkar FH, Mohammad RM. Comparative in vivo evaluations of curcumin and its analog difluorinated curcumin against cisplatin-induced nephrotoxicity. Biol Trace Elem Res. 2014 Feb;157(2):156-63. doi: 10.1007/s12011-014-9886-x. Epub 2014 Jan 12.

4. Schiborr C, Kocher A, Behnam D, Jandasek J, Toelstede S, Frank J. The oral bioavailability of curcumin from micronized powder and liquid micelles is significantly increased in healthy humans and differs between sexes. Mol Nutr Food Res. 2014 Mar;58(3):516-27. doi: 10.1002/mnfr.201300724. Epub 2014 Jan 9.