Το να διαγνωστεί σε κάποιο άτομο ότι πάσχει από καρκίνο, αυτό ίσως είναι το πιο ισχυρό στρες (έντονη στενοχώρια ή ισχυρή συναισθηματική πίεση), που

έχει συναντήσει στη ζωή του. H έντονη παρατεταμένη στενοχώρια δημιουργεί ποικίλα αρνητικά συναισαθήματα και αντιδράσεις,  που εξελίσσονται και τροποποιούνται μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας της νόσου.

Συνήθως μια διάγνωση καρκίνου γεννάει έντονη ανησυχία, συναίσθημα επικείμενης καταστροφής ή θανάτου και αντίδραση πανικού, που μπορεί να οδηγήσει τον πάσχοντα στη λήψη λανθασμένων αποφάσεων, που αφορούν την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασής του.

Ένα άτομο που πίστευε ότι ήταν υγιές και ξαφνικά ενημερώνεται ότι πάσχει από μια νόσο, που θα απαιτήσει ειδικές θεραπείες για να θεραπευτεί, αισθάνεται ότι έχει πέσει σε παγίδα.

Ο άρρωστος και οι συγγενείς τους χάνουν τη νηφαλιότητά τους, καθόσον έχουν άγνοια για το τι πρόκειται να γίνει, πως θα βοηθηθούν και από ποιόν θα βοηθηθούν καλύτερα.

Οι καρκινοπαθείς επισκέπτονται τον ένα γιατρό μετά τον άλλο, εφόσον έχουν οικονομική δυνατότητα ή ακολουθούν αυτά που τους λέει ο γιατρός του ασφαλιστικού τους ταμείου, χωρίς αμφιβολία και έκφραση απόψεων.

Ο άρρωστος αντιλαμβάνεται ότι έχει χάσει τελείως την ελευθερία του και  την αυτοπεποίθησή του, καθώς είναι παγιδευμένος από μια νόσο, που έχει ακούσει ή γνωρίζει, πως αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα με την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή μπορεί η ζωή του να μπει σε κίνδυνο.

Το συναίσθημα απώλειας της ελευθερίας γίνεται εντονότερο, διότι η ζωή του ασθενούς  εξαρτάται από τους γιατρούς, που θα τον αναλάβουν,  από τα μέλη της οικογενείας του, που αναλαμβάνουν τις μετακινήσεις του και του συμπαρίστανται ψυχολογικά, από την ασφαλιστική του ικανότητα και από το, αν διαθέτει χρήματα για την αγορά πανάκριβων φαρμάκων ή την εφαρμογή πανάκριβων θεραπειών, που πάντοτε μπορεί να κρύβουν την πιθανότητα σοβαρών ανεπιθύμητων παρενεργειών.

Ο άρρωστος υποχρεώνεται να κάνει περισσότερες πολύπλοκες και ακριβές εξετάσεις, να εισαχθεί  σε ειδικό νοσοκομείο, όπου θα αντιμετωπιστεί από ειδικούς γιατρούς για χρονικό διάστημα που ποικίλλει σε διάρκεια, χωρίς να είναι απόλυτα βέβαιος για την αίσια έκβαση της θεραπείας ή να αναγκαστεί να μεταβεί στο εξωτερικό.

Ανάλογα με το σημείο του σώματος που έχει εκδηλωθεί ένας καρκίνος επιλέγεται και η κατάλληλη θεραπεία του.

Αν ο άρρωστος μένει στην επαρχία είναι αναγκασμένος, προκειμένου να νοσηλευτεί σε ειδικό νοσοκομείο,  να απομακρυνθεί από τον τόπο της κατοικίας του, πράγμα που συνεπάγεται σοβαρές δαπάνες,  κατάρρευση του προσωπικού και οικογενειακού προϋπολογισμού του και την επιπρόσθετη συσσώρευση άγχους ανησυχίας και φόβου του ιδίου και των συγγενών του.  Όλα τα παραπάνω αποτελούν σοβαρό στρες για τον ασθενή, αλλά και για τους συγγενείς του.

Στρες που προκαλείται μέχρις ότου αποφασιστεί η αντικαρκινική θεραπεία

Οι κλασσικές θεραπείες του καρκίνου είναι  η χειρουργική επέμβαση, η ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία. Υπάρχουν περιπτώσεις καρκίνου που πρέπει να αντιμετωπιστούν μόνο χειρουργικά ή μόνον ακτινοθεραπευτικά ή μόνο χημειοθεραπευτικά ή με το συνδυασμό των παραπάνω. Η απόφαση για το ποια ακριβώς θεραπεία θα εφαρμοστεί εξατομικεύεται από τον θεράποντα ιατρό ή τη θεραπευτική ομάδα ιατρών, ανάλογα με το στάδιο εξέλιξης και τον εντοπισμό της νόσου. Πολλοί γιατροί αφήνουν την επιλογή της θεραπείας στους ασθενείς.

Ανεξάρτητα από το ποια θεραπεία θα επιλεγεί, οι ασθενείς υπογράφουν ότι έχουν ενημερωθεί από το γιατρό τους για τους κινδύνους που μπορεί να κρύβει η θεραπεία και την πιθανή πρόκληση σοβαρών παρενεργειών.

Οι παραπάνω θεραπείες  μπορεί να είναι άκρως αποτελεσματικές ή και ανεπιτυχείς, αλλά πάντοτε υποκρύπτουν την πιθανότητα να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές και παρενέργειες ή μετά από πάροδο ενός χρονικού διαστήματος να μην επηρεάζουν την υποτροπή του καρκίνου ή να μη μπορούν να προλάβουν ή να θεραπεύσουν τις μεταστάσεις του σε άλλα σημεία του σώματος, που μπορεί να εμφανιστούν μετά από χρονικό διάστημα, που εφαρμόστηκε η θεραπεία.

Αυτή η πιθανότητα αποτελεί επιπρόσθετο παράγοντα δημιουργίας στρες, άγχους, αγωνίας, φόβου, ανασφάλειας και σταθερής συναισθηματικής αναστάτωσης ή συναισθήματος επικείμενου κακού για τον ασθενή.

Συνεπώς, από τη στιγμή που τίθεται η διάγνωση του καρκίνου σε έναν ασθενή μέχρι το τέλος της θεραπείας του, η ζωή του  βρίσκεται κάτω από ένα στρες διαρκείας, που τον κάνει να αισθάνεται αβοήθητος, παγιδευμένος, απελπισμένος ή να φτάνει στην απόγνωση.

Ο ασθενής με καρκίνο μπορεί να νοιώθει εξουθενωμένος από τις παρενέργειες των θεραπειών και ταπεινωμένος, διότι η ζωή του μπορεί να συνεχιστεί κάνοντας αυτά που επιβάλλουν οι γιατροί και η νόσος, να δέχεται τον οίκτο των συγγενών και των φίλων του,  γνωρίζοντας πάντοτε ότι η νόσος ή μπορεί να έχει ιαθεί ή μπορεί να έχει ιαθεί προσωρινά ή ότι είναι  δυσίατη και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να καταλήξει στο μοιραίο.

Ανεξάρτητα από τα ανωτέρω, έστω και με τις υπάρχουσες θεραπείες, ο καρκίνος αντιμετωπίζεται με εξαιρετική επιτυχία σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως όταν διαγνωστεί στα αρχικά στάδια και αυτό φαίνεται από τη συνεχώς αυξανόμενη μακροημέρευση πολλών ασθενών με καρκίνο.

Παρά ταύτα, το πολυσύνθετο  στρες διαρκείας που συνοδεύει τη ζωή ενός πάσχοντος από καρκίνο, μπορεί να ‘’γονατίσει’’ ακόμη και τον πιο σκληρό συναισθηματικά άνθρωπο.

Αρκετοί όμως πάσχοντες, είτε μόνοι τους, είτε με τη βοήθεια συγγενών, φίλων ή ειδικά εκπαιδευμένων γιατρών ή ψυχολόγων αντιμετωπίζουν με δυναμικό τρόπο τη νόσο τους, κάνοντας αντεπίθεση στον καρκίνο τους, καθώς κατατροπώνουν την ανησυχία, το άγχος, το φόβο επικείμενου κακού ή και του άγχους του θανάτου.

Ο καρκίνος για πολλούς ασθενείς αποδείχτηκε εξαιρετική εκπαιδευτική εμπειρία πνευματικής αυτοβελτίωσης, που συνέβαλε στη θετική αποτελεσματικότητα της θεραπείας τους ή και της εξαφάνισης του καρκίνου τους.

Πολλοί ασθενείς συνειδητοποιούν έγκαιρα ότι, το να αφήσουν τον εαυτό τους να υποδουλωθεί στο στρες που τους δημιούργησε η νόσος είναι ανώφελο και ότι, το να στρεσάρεται κανείς παρατεταμένα δεν κάνει τα πράγματα ευκολότερα.

Εξ άλλου είναι απόλυτα γνωστό ότι το στρες συνδέεται με τη δημιουργία επιπρόσθετων συμπτωμάτων, όπως οι πονοκέφαλοι, διαταραχές του ύπνου (αϋπνία), διαταραχές της αρτηριακής πίεσης, αίσθηση του κακώς έχειν και οι εκδηλώσεις κατάθλιψης, πεπτικές διαταραχές, κλπ.

Για πολλούς πάσχοντες η κατάθλιψη είναι συνοδός ή προϋπήρχε της νόσου ή εκδηλώθηκε έντονα μετά τη διάγνωση και την αντιμετώπισή της.

Συμπέρασμα: Η ζωή ενός ατόμου που πάσχει από καρκίνο βρίσκεται κάτω από ένα παρατεταμένο έντονο στρες που πρέπει να το θέσει ο ασθενής υπο τον έλεγχό του, είτε μόνος, είτε με την βοήθεια τρίτων.

Το στρες δρα βλαπτικά στην υγεία των πασχόντων από καρκίνο

Όταν οι ασθενείς αντιληφθούν ότι δεν είναι σε θέση να διαχειριστούν ή να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τις αλλαγές που οφείλονται στον καρκίνο ή ότι αδυνατούν να διεκπεραιώσουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες καταλαμβάνονται από έντονη στενοχώρια και θλίψη. Είναι αναγνωρισμένο ότι η στενοχώρια και θλίψη ή η έντονη και παρατεινόμενη ψυχολογική πίεση (στρες) περιορίζει σημαντικά τη ζωή των καρκινοπαθών.

Το  στρες προκαλεί απορρύθμιση πολλών βιολογικών λειτουργιών των κυττάρων του ανθρωπίνου σώματος.

Η μακρόχρονη ή παρατεταμένη ενεργοποίηση του σωματικού συστήματος αντίδρασης ή απόκρισης προς το στρες και η επακόλουθη  υπερέκθεση του οργανισμού στις ορμόνες του στρες έχει σχετιστεί με αυξημένη νοσηρότητα [1].

Είναι γνωστό από την αρχαιότητα και έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά από το 1908 ότι το στρες μπορεί να συμβάλλει στην πρόκληση καρκίνου [2]. Σήμερα υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που έχουν δείξει ότι το στρες μπορεί επίσης να είναι ιδιαίτερα βλαπτικό και να επιταχύνει τη δυσμενή για τον ασθενή εξέλιξη του καρκίνου.

Οι ορμόνες του στρες, επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη παράγονται κατά τη διάρκεια του ψυχολογικού στρες και μπορούν να συνδεθούν άμεσα με τα κύτταρα του σώματος, προκαλώντας βλάβη στο  DNA. Όπως αποδείχτηκε σε καλλιέργειες κυττάρων με κατεχολαμίνες (επινεφρίνη και νορεπινεφρίνη), οι τελευταίες προκάλεσαν βλάβες διαρκείας στο DNA των κυττάρων, όπως αυτές μετρήθηκαν με τους μετασχηματισμένους κυτταρικούς φαινότυπους και την εξέλιξη της αύξησης της καρκινογένεσης.

Αυτό δείχνει ότι οι κατεχολαμίνες είναι σημαντικοί χημικοί μεσολαβητές στη δημιουργία γονιδιακής αστάθειας από το στρες και ογκογένεσης [3].

Έχει παρατηρηθεί ότι οι ασθενείς με καρκίνο του προστάτη έχουν αυξημένα επίπεδα στρες και άγχους. Αντιστρόφως, οι άνδρες που έπαιρναν β-αναστολείς, οι οποίοι αναστέλλουν τη δράση  των ορμονών του στρες (επινεφρίνης, νορεπινεφρίνης) έχουν μικρότερη συχνότητα καρκίνου του προστάτη [4].

Έχει παρατηρηθεί σε γυναίκες του Μεξικού με καρκίνο του μαστού και συστηματική αρτηριακή υπέρταση, που θεραπεύονταν για την υπέρταση με  μη εκλεκτικούς  β- αναστολείς ότι είχαν ελάττωση του κινδύνου να εκδηλώσουν  μεταστάσεις [5].

Επίσης, έχει βρεθεί σε μετα-ανάλυση επιστημονικών δημοσιεύσεων που αφορούσαν τη χορήγηση β-αναστολέων σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού, ότι η χρησιμοποίηση β-αναστολέων περιορίζει την υποτροπή του καρκίνου του μαστού και το θάνατο από καρκίνο του μαστού [6].

Σύμφωνα με Αυστραλούς ερευνητές, το στρες των καρκινοπαθών μπορεί να δημιουργήσει μια μεγάλη ΄΄υπερ-λεωφόρο΄΄,  που επιτρέπει στα καρκινικά κύτταρα να διασκορπιστούν  ΕΞΙ ΦΟΡΕΣ ταχύτερα στο ανθρώπινο σώμα, σε σύγκριση με καρκινοπαθείς που ζούσαν με ελεύθερες από στρες συνθήκες διαβίωσης [7].
Οι παραπάνω ερευνητές  τοποθέτησαν καρκινοπαθή ποντίκια σε συνθήκες παρατεταμένου στρες, δηλαδή,  στριμωγμένα σε περιορισμένους χώρους, προκειμένου να μιμηθούν την πρόκληση των φυσιολογικών και συναισθηματικών αποτελεσμάτων  των ανθρώπων που βρίσκονται σε συνθήκες παρατεταμένου στρες.

Τα ευρήματά τους έδειξαν ότι η πρόκληση στρες  αυξάνει τον αριθμό και το μέγεθος των λεμφαγγείων που υπάρχουν γύρω από τον όγκο. Αυτό είχε ως επακόλουθο την αύξηση της κυκλοφορίας της λέμφου που ρέει έξω και γύρω  από τον όγκο, οδηγώντας έτσι με μεγάλη ευκολία και ταχύτητα τα καρκινικά κύτταρα έξω από τον όγκο και την εύκολη διασπορά τους στο υπόλοιπο σώμα.

Το στρες λοιπόν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα είδος ‘‘λιπάσματος’’ που βοηθάει τα καρκινικά κύτταρα να εδραιώνονται και να μεταναστεύουν  σε άλλα όργανα.

Το στρες δημιουργεί φυσικές οδούς εξόδου των καρκινικών κυττάρων, που αποτελούν φυσικά μονοπάτια εξάπλωσης του καρκίνου [7].

Μηχανισμοί του στρες, που συμμετέχουν στη δημιουργία καρκινικών μεταστάσεων

Ενώ ένα οξύ στρες μπορεί να προκαλέσει ένα θετικό αποτέλεσμα  στον οργανισμό, το χρόνιο στρες είναι συνήθως καταστροφικό και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές διαταραχές της υγείας. Είναι γνωστόν ότι το στρες που προκαλείται από το φυσικό περιβάλλον (π.χ. στρες από έκθεση στο ψύχος), μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των κυτταροτοξικών χημειοθεραπειών και την αντικαρκινική ανοσοαπόκριση.

Οι κατεχολαμίνες (επινεφρίνη, νορεπινεφρίνη) είναι σημαντικές ορμόνες του στρες και παίζουν σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση.

Μέσα στο μικροπεριβάλλον ενός καρκίνου ενεργοποιούνται οι β-αδρενεργικοί υποδοχείς, που υπάρχουν στον όγκο και τα στρωματικά του κύτταρα, από τις κατεχολαμίνες των τοπικών συμπαθητικών νευρικών ινών (νορεπινεφρίνη) και των κατεχολαμινών της κυκλοφορίας του αίματος (επινεφρίνη).

 Τα μακροφάγα που σχετίζονται με τον όγκο αναδύονται ως στόχοι κλειδί της β-αδρενεργικής ρύθμισης διαφόρων καρκινικών καταστάσεων. Η ρύθμιση του συμπαθητικού νευρικού  συστήματος της βιολογίας των καρκινικών κυττάρων  και του καρκινικού μικροπεριβάλλοντος  έχει διευκρινίσει τη μοριακή βάση των από μακρού χρόνου υπαρχουσών υποψιών της  σχέσης μεταξύ του στρες και της εξέλιξης του καρκίνου και τώρα δείχνει έναν υψηλής αξιοποίησης στόχο για θεραπευτική παρέμβαση [7].

Αυτό ήδη περιγράφεται ήδη σε  επιδημιολογικές μελέτες, που έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που έπαιρναν  β-αδρενεργικούς  ανταγωνιστές  ("β-αναστολείς"), οι οποίοι συνήθως χορηγούνται για τη θεραπεία της καρδιακής αρρυθμίας, υπέρτασης και του άγχους, έχουν  ελαττώσει σημαντικά τις συχνότητες  διαφόρων καρκίνων [8].

Γιαυτό το λόγο, οι β-αναστολείς θεωρούνται μια νέα συμπληρωματική στρατηγική μαζί μς τις υπάρχουσες θεραπευτικές στρατηγικές στην κλινική ογκολογία [7, 9].

Μια έντονη αντίδραση σε στρεσογόνο ερέθισμα, που μπορεί να συμβεί κατά τη διάρκεια του βίου των ανθρώπων προκαλεί την απελευθέρωση  των ορμονών του στρες στην κυκλοφορία του αίματος και στο λεμφικό  σύστημα. Μέσω αυτών των οδών εξαπλώνονται τα καρκινικά κύτταρα. Συγκεκριμένα η επινεφρίνη  αυξάνει την παραγωγή της λέμφου και διευκολύνει  την ικανότητα του λεμφικού  συστήματος να κυκλοφορεί στο σώμα [10, 11, 12].

Η νορεπινεφρίνη μπορεί να ενεργοποιήσει την αύξηση ενός όγκου και την εξάπλωσή του, προκαλώντας ιστική διάσπαση στην περιοχή που περιβάλλει τους καρκινικούς όγκους. Μπορεί επίσης να ενεργοποιήσει  τη νεοαγγειογένεση (δημιουργία νέων αγγείων μέσα στον όγκο), που αυξάνει την αιματάρδευση του όγκου. Η αύξηση της αιματάρδευσης επιτρέπει την περαιτέρω αύξηση του όγκου.

Η επινεφρίνη μπορεί να βοηθήσει τα καρκινικά κύτταρα να αποφύγουν την απόπτωση, δηλαδή τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο [13].

Όταν σε κάποιο άτομο δημιουργηθεί καρκίνος, το λεμφοποιητικό του σύστημα δουλεύει με τέτοιον τρόπο, ώστε να μεταφέρονται ανοσοκύτταρα, για να καταπολεμηθεί η νόσος. Γιαυτό το λόγο συχνά ανευρίσκονται διογκωμένοι λεμφαδένες  γύρω από μια καρκινική εστία.

Μια ανοση απόκριση του οργανισμού σαν και αυτή, φυσιολογικά θα ήταν κάτι καλό, όμως οι Αυστραλοί ερευνητές στην παραπάνω μελέτη τους  βρήκαν ότι το χρόνιο στρες  αλλάζει την άνοση απόκριση με τέτοιον τρόπο που δίδεται η δυνατότητα στα καρκινικά κύτταρα  να ξεφύγουν από τον όγκο και να διασκορπιστούν στο υπόλοιπο σώμα [13]

Οι Αυστραλοί ερευνητές αναφέρουν ότι, χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα της μελέτης τους θα κατανοήσουν πώς να χρησιμοποιούν κατάλληλα φάρμακα, ώστε να καταστήσουν τις θεραπείες του καρκίνου πιο αποτελεσματικές

 Φυσικά γίνονται έρευνες για την τη δημιουργία φαρμακοθεραπειών καταπολέμησης του στρες, χωρίς παρενέργειες, πλην όμως το στρες μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα χωρίς την προσθήκη φαρμάκων.

Σε συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό του, το άτομο που πάσχει από οποιαδήποτε μορφή καρκίνου μπορεί να ενσωματώσει στη θεραπεία του ή στην καρκινοπροληπτική αγωγή του τα εξής που μπορεί να καταστείλουν την ανησυχία, το άγχος, το φόβο και τον πανικό που είναι απότοκα του στρες

Βασικοί τρόποι  αντιμετώπιση του στρες

* Καθημερινή σωματική άσκηση (βάδισμα, γιόγκα, κλπ). Η σωματική άσκηση βελτιώνει το χρόνο επιβίωσης και περιορίζει τις υποτροπές της νόσου.

* Εφόσον το άτομο έχει θρησκευτική πίστη, προσεύχεται πολλές φορές την ημέρα, ανάλογα με την πίστη του. H θρησκευτική πίστη και πνευματικότητα σχετίζεται με βελτίωση της σωματικής υγείας των καρκινοπαθών[28]. Αν το άτομο δεν έχει θρησκευτική πίστη μπορεί να ασκηθεί να κάνει διαλογισμό [29]. 

* Βελονισμός, ομοιοπαθητική

* Αντικαρκινική  και καρκινοπροφυλακτική διατροφή.

* Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία από ψυχίατρο ή ψυχολόγο που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση ασθενών με καρκίνο.

* Αφιέρωση ελεύθερου χρόνου, ζώντας στο ύπαιθρο. Οργανωμένη κοινωνική ζωή, επικοινωνία με φίλους, αποφυγή τοξικών προσώπων και καταστάσεων.

* Διατήρηση ημερολογίου

* Χρησιμοποίηση συμπληρωμάτων διατροφής εγνωσμένης νευροπροστατευτικής, ανοσοπροστατευτικής, αντικαρκινικής καρκινοπροφυλακτικής και αντιμεταστατικής δυνατότητας, π.χ.

Βιταμίνη D3 [14]. Στις αρχές του χειμώνα και του καλοκαιριού μετρώνται οι συγκεντρώσεις στο αίμα τις βιταμίνης D3. Ανάλογα με τις συγκεντρώσεις του κύριου μεταβολίτη της βιταμίνης D3 στον ορό του αίματος, δηλαδή της 25 υδροξυβιταμίνης D3 μπορεί να χορηγηθεί το D3 Gkelin drops, που είναι η πιο ευαπορρόφητη μορφή βιταμίνης D3 σε ελαιόλαδο, χωρίς πρόσθετες άλλες ουσίες (έκδοχα). Για τη δοσολογία του D3 Gkelin drops σε διάφορες ηλικίες, βλέπε: D3 Gkelin drops και d3gkelin.gr.

Βιταμίνη C. Σε κλινικές μελέτες έχει βρεθεί ότι η χορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης C , που χορηγήθηκαν ενδοφλεβίως και από το στόμα μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα και να παρατείνουν τη ζωή ασθενών με καρκίνο τελικού σταδίου [15, 16].

 Κουρκουμίνη: Η κουρκουμίνη έχει αποδειχτεί σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων, πειραματόζωα αλλά και σε κλινικές μελέτες επί ανθρώπων ότι διαθέτει καρκινοπροφυλακτική, αντικαρκινική και αντιμεταστατική δράση, διότι ρυθμίζει ποικίλες κυτταρικές σηματοδοτήσεις και γονιδιακές οδούς [17]. Μειονέκτημα της κουρκουμίνης είναι η δυσχερής απορρόφηση της από το έντερο. Γιαυτό για να δράσει πρέπει να χορηγηθεί σε δόση 8-20γραμμάρια ημερησίως. Αυτό την καθιστά πρακτικά ανεφάρμοστη ως θεραπεία κατά του καρκίνου [18]. Το μειονέκτημα αυτό της κουρκουμίνης ξεπεράστηκε με την επινόηση της υγρής μικκυλιακής κουρκουμίνης [Curcugkel], η οποία είναι πιο απορροφήσιμη κατά 18.500% από την απλή σκόνη κουρκουμίνης [19]. Μία κάψουλαCurcugkel ισοδυναμεί με 16 κάψουλες απλής κουρκουμίνης.

 Ψευδάργυρος: Πειστικά εξελισσόμενες αποδείξεις δείχνουν ότι ο ψευδάργυρος εμπλέκεται ως κυτταροτοξικός/ογκοκατασταλτικός παράγοντας σε διάφορους καρκίνους. Έτσι, π.χ. είναι επιβεβαιωμένο ότι τα κυτταρικά επίπεδα του ψευδαργύρου είναι σημαντικά ελαττωμένα στον καρκίνο του προστάτη [20-22].

Αυτή η σχέση υπάρχει διότι, διότι οι συγκεντρώσεις του ψευδαργύρου που υπάρχουν στα φυσιολογικά προστατικά κύτταρα είναι κυτταροτοξικά για τα κακοήθη καρκινικά κύτταρα. Υπάρχουν αποδείξεις επίσης, που δείχνουν ότι αυτή η συσχέτιση του ψευδαργύρου υπάρχει και για άλλους καρκίνους [23]. Oι κάψουλες Zincobell που περιέχουν πικολινικό ψευδάργυρο (10mg) και βιταμίνη C (119mg) μπορεί να χρησιμοποιούνται σε δόση μιας έως δύο κάψουλες ημερησίως [βλέπε: zinc.gr]

Βιταμίνη Β12: H χορήγηση βιταμίνης Β12 υπογλωσσίως είναι μια ασφαλής και αποτελεσματική θεραπεία της έλλειψης βιταμίνης Β12 στους ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, μετά από ολική γαστρεκτομή [30]. Εξαιρετικά ευαπορρόφητο συμπλήρωμα βιταμίνης Β12 είναι το Dr Gkelis' Safe Vitamine B12, που χορηγείται υπογλωσίως σε δόση 8-16 σταγόνες. Το Dr Gkelis' Safe Vitamine B12 περιέχει μεθυλκοβαλαμίνη και αδενοσύλκοβαλαμίνη, που είναι οι πιό αποτελεσματικές μορφές βιταμίνης Β12

Στρατηγικές ανακούφισης από το χρόνιο στρες

Το στρες, η κοινωνική απομόνωση και άλλοι συναισθηματικοί παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τη δυνατότητα δημιουργίας  απομακρυσμένων μεταστάσεων με την απελευθέρωση ορμονών από τον εγκέφαλο, τον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων και το αυτόνομο νευρικό σύστημα.

Η διάσπαση των σιρκάδιων ρυθμών προάγει επίσης τις καρκινικές μεταστάσεις μέσω μιας άμεσης και έμμεσης δράσης του νευρικού συστήματος. Συνεπώς το νευρικό σύστημα παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία καρκινικών μεταστάσεων  [24].

Βάσει αυτής της γνώσης προτείνονται οι ακόλουθες στρατηγικές καρκινοπρόληψης,

·         Αλλαγή του τρόπου ζωής (Κατάργηση λανθασμένων προκατασκευασμένων πιστεύω, γνώσεων και πληροφοριών του παρελθόντως. Δημιουργία νέων δημιουργικών ιδεών και σκέψεων)

·         Ύπνος: Αποκατάσταση ενός φυσιολογικού ύπνου και του κιρκάδιου ρυθμού του ύπνου (αποφυγή ξενυχτιών). Διάρκεια νυκτερινού ύπνου 6-8 ώρες και μισή ώρα μεσημεριανού ύπνου. Σε περίπτωση που υπάρχουν διαταραχές του ύπνου ευεργετική  είναι η χρήση δισκίων μελατονίνης σε δόση 1 δισκίο προ του ύπνου και μιας κάψουλας L-θεανίνης (Calmagkel). To Calmagkel αντιστρες και αγχολυτικές ιδιότητες, χωρίς να προκαλεί υπνηλία ή άλλες παρενέργειες. Επίσης έχει βρεθεί ότι η L-θεανίνη έχει  σχετιστεί  με την ενίσχυση των αντικαρκινικών επιδράσεων ορισμένων φαρμάκων χημειοθεραπείας[31]. 

·         Περιορισμός της καθιστικής ζωής

·         Καθημερινή έκθεση του γυμνού σώματος στον ήλιο, τις μεσημεριανές ώρες, για 12-15, λεπτά τους θερινούς μήνες και διαβίωση εκτός κατοικίας για μεγάλα χρονικά διαστήματα (κηπουρική, αθλητισμός, κλπ). Παραμονή σε δάσος για 20 λεπτά κάθε μέρα (Forest bathing)

·         Αποφυγή έκθεσης σε καρκινογόνα. Διακοπή καπνίσματος

·         Διατήρηση του πνεύματος σε εγρήγορση με μελέτη και απόκτηση νέων γνώσεων καρκινοπρόληψης

·         Συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες  ψυχαγωγικού (χορωδία, αθλητισμός) ή κοινωφελούς χαρακτήρα. Αποφυγή παρατεταμένης παθητικής  καθημερινής ενασχόλησης, όπως με την τηλεόραση, υπολογιστή, κλπ. Επιλέγονται δυναμικές δημιουργικές ενασχολήσεις.

To τραγούδι ή η ψαλτική αποτελούν ευεργετική δραστηριότητα που ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. To  να τραγουδάει κανείς σε μια χορωδία επί μία ώρα αυξάνει τα επίπεδα των ανοσοπρωτεϊνών των καρκινοπαθών, περιορίζει το στρες και βελτιώνει την ψυχική διάθεση, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί να ασκήσουν θετικό αποτέλεσμα στη συνολική υγεία [25].

·         Αποφυγή τοξικών προσώπων και αρνητικών κοινωνικών καταστάσεων. Ανάληψη κοινωνικών  δραστηριοτήτων  που ευεργετούν το κοινωνικό σύνολο 

·         Αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, αν αυτό είναι πηγή παραγωγής στρες

·         Μελέτη και εφαρμογή αντικαρκινικού και καρκινοπροφυλακτικού διαιτολογίου

·         Δημιουργία νέων φίλων και διατήρηση φίλων που δρουν ευεργετικά, όταν υπάρχει επικοινωνία μαζί τους

·         Αποφυγή της προσήλωσης του νου στο αύριο και στο χτές. Η προσκόλληση του νου στο αύριο δημιουργεί αύξηση της ανησυχίας, άγχους και  ανασφάλειας. Άλλωστε κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να γνωρίζει τι θα του συμβεί αργά ή γρήγορα στο μέλλον. Η προσκόλληση στο χθες συνοδεύεται από λίμναση αρνητικών σκέψεων που οδηγούν στην κατάθλιψη. Όποιος ζει το σήμερα ξέρει ότι το χθες έφυγε και ότι το μέλλον μπορεί να μην έλθει ποτέ.

·         Όποιος εντάσσει την ύπαρξή του στο σήμερα είναι αυτός που έμαθε από το χτες και προγραμματίζει το μέλλον του με εποικοδομητικό τρόπο [26, 27]. 

Tο Curcugkel σας αποστέλλεται ταχυδρομικά, σε κάθε πόλη ή περιοχή της Ελλάδος (Ταχυμεταφορές Speedex) στην τιμή των 25.11 Ευρώ περιλαμβανομένου του ΦΠΑ [συν 2,00€ μεταφορικά + 1,86 αντικαταβολή (σύνολο 3,86 Ευρώ)].

Μπορείτε να το παραγγείλετε τηλεφωνώντας: Σταθερό: 2741026658, 2744023768. Κινητό: 6944280764 ή στέλνοντας mail: pharmage@otenet.gr ή μέσω του e-shop της pharmagel. Αν είστε κάτοικος Κύπρου ή άλλης χώρας του εξωτερικού επικοινωνήστε μαζί μας, για να σας πληροφορήσουμε το κόστος των μεταφορικών.

Ώρες επικοινωνίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 10.00π.μ-13.00 μμ.
Τις υπόλοιπες ημέρες και ώρες μπορείτε να το παραγγέλλετε, στέλνοντας mail στη διεύθυνση pharmage@otenet.gr, ή με SMS γράφοντας ονοματεπώνυμο, ταχυδρομική διεύθυνση, ταχυδρομικό τομέα, τηλέφωνο επικοινωνίας.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση

1.Heikkinen S, Miettinen J, Pukkala E, Koskenvuo M, Malila N, Pitkäniemi J. Impact of major life events on breast-cancer-specific mortality: A case fatality study on 8000 breastcancer patients.Cancer Epidemiol. 2017 Apr 13;48:62-69. doi: 10.1016/j.canep.2017.03.008.

2. Eli G. Jones Cancer - Its Causes, Symptoms and Treatment, 1911

3. MELANIE S. FLINT, ANDREW BAUM, BRITTENY EPISCOPO, KELLY Z. KNICKELBEIN, ANGELA J. LIEGEY DOUGALL, WILLIAM H. CHAMBERS, FRANK J. JENKINS. Chronic exposure to stress hormones promotes transformation and tumorigenicity of 3T3 mouse fibroblasts Stress. Author manuscript; available in PMC 2013 May 13.Published in final edited form as: Stress. 2013 Jan; 16(1): 114–121. Published online 2012 May 16.doi: 10.3109/10253890.2012.686075

4. Sazzad Hassan, Yelena Karpova, Daniele Baiz, Dana Yancey, Ashok Pullikuth, Anabel Flores, Thomas Register, J. Mark Cline, Ralph D’Agostino, Jr., Nika Danial, Sandeep Robert Datta, George Kulik. Behavioral stress accelerates prostate cancer development in mice. J Clin Invest. 2013 Feb 1; 123(2): 874–886. Published online 2013 Jan 25. doi: 10.1172/JCI63324

5. Parada-Huerta E, Alvarez-Dominguez T, Uribe-Escamilla R, Rodriguez-Joya J, Ponce-Medrano JD, Padron-Lucio S, Alfaro-Rodriguez A, Bandala C. Metastasis Risk Reduction Related with Beta-Blocker Treatment in Mexican Women with Breast Cancer. 
Asian Pac J Cancer Prev. 2016;17(6):2953-7.

6. Childers WK, Hollenbeak CS, Cheriyath P. β-Blockers Reduce Breast Cancer Recurrence and Breast Cancer Death: A Meta-Analysis. Clin Breast Cancer. 2015 Dec;15(6):426-31. doi: 10.1016/j.clbc.2015.07.001. Epub 2015 Jul 10. Review.

7. Cole SW, Sood AK. Molecular pathways: beta-adrenergic signaling in cancer. Clin Cancer Res. 2012 Mar 1;18(5):1201-6. doi: 10.1158/1078-0432.CCR-11-0641. Epub 2011 Dec 20.

8. Erica K. Sloan, Saul J. Priceman, Benjamin F. Cox, Stephanie Yu, Matthew A. Pimentel, Veera Tangkanangnukul, Jesusa M. Arevalo, Kouki Morizono, Breanne D.W. Karanikolas, Lily Wu, Anil K. Sood, Steve W. Cole. Sympathetic nervous system induces a metastatic switch in primary breast cancer

Cancer Res. Author manuscript; available in PMC 2011 Sep 15. Published in final edited form as: Cancer Res. 2010 Sep 15; 70(18): 7042–7052. Published online 2010 Sep 7.doi: 10.1158/0008-5472.CAN-10-0522

9. Krizanova O, Babula P, Pacak K. Stress, catecholaminergic system and cancer. Stress. 2016 Jul;19(4):419-28. doi: 10.1080/10253890.2016.1203415.

10. He Y. L. et al. . Vascular endothelial cell growth factor receptor 3-mediated activation of lymphatic endothelium is crucial for tumor cell entry and spread via lymphatic vessels. Cancer Res. 65, 4739–4746 (2005). [PubMed]

11. Alitalo A. & Detmar M. Interaction of tumor cells and lymphatic vessels in cancer progression. Oncogene31, 4499–4508 (2012). [PubMed]

12. Hayashi K. et al. . Real-time imaging of tumor-cell shedding and trafficking in lymphatic channels. Cancer Res. 67, 8223–8228 (2007). [PubMed]

13. Caroline P. Le, Cameron J. Nowell, Corina Kim-Fuchs, Edoardo Botteri, Jonathan G. Hiller, Hilmy Ismail, Matthew A. Pimentel, Ming G. Chai, Tara Karnezis, Nicole Rotmensz, Giuseppe Renne, Sara Gandini, Colin W. Pouton, Davide Ferrari, Andreas Möller, Steven A. Stacker, Erica K. Sloan. Chronic stress in mice remodels lymph vasculature to promote tumour cell dissemination

Nat Commun. 2016; 7: 10634. Published online 2016 Mar 1. doi: 10.1038/ncomms10634

14. Pandolfi F, Franza L, Mandolini C, Conti P. Immune Modulation by Vitamin D: Special Emphasis on Its Role in Prevention and Treatment ofCancer. Clin Ther. 2017 Apr 18. pii: S0149-2918(17)30194-7. doi: 10.1016/j.clinthera.2017.03.012. 

15. L. John Hoffer, Line Robitaille, Robert Zakarian, David Melnychuk, Petr Kavan, Jason Agulnik, Victor Cohen, David Small, Wilson H. Miller, Jr. PLoS One. 2015; 10(4): e0120228. Published online 2015 Apr 7. doi: 10.1371/journal.pone.0120228. High-Dose Intravenous Vitamin C Combined with Cytotoxic Chemotherapy in Patients with AdvancedCancer: A Phase I-II Clinical Trial

16. Padayatty SJ, Riordan HD, Hewitt SM, Katz A, Hoffer LJ, Levine M. Intravenously administered vitamin C as cancer therapy: three cases. CMAJ. 2006 Mar 28;174(7):937-42.

17. Arshad H. Rahmani, Mohammad A. Al Zohairy, Salah M. Aly, Masood A. Khan. Curcumin: A Potential Candidate in Prevention of Cancer via Modulation of Molecular Pathways. Biomed Res Int. 2014; 2014: 761608. Published online 2014 Sep 10. doi: 10.1155/2014/761608

18. Wungki Park, A.R.M Ruhul Amin, Zhuo Georgia Chen, Dong M. Shin. New perspectives of curcumin in cancer prevention. Cancer Prev Res (Phila) Author manuscript; available in PMC 2014 May 1. Published in final edited form as: Cancer Prev Res (Phila). 2013 May; 6(5): 387–400. Published online 2013 Mar 6.doi: 10.1158/1940-6207.CAPR-12-0410

19. Schiborr C, Kocher A, Behnam D, Jandasek J, Toelstede S, Frank J. The oral bioavailability of curcumin from micronized powder and liquid micelles is significantly increased in healthy humans and differs between sexes. Mol Nutr Food Res. 2014 Mar;58(3):516-27. doi: 10.1002/mnfr.201300724. Epub 2014 Jan 9
20. Costello LC, Franklin RB. The clinical relevance of the metabolism of prostate cancer; zinc and tumor suppression: connecting the dots. Mol Cancer. 2006;5:17. Review of important zinc relationships in prostate cancer, which will also serve as a background for other cancers. [PMC free article] [PubMed] [Ref list]

21. Franklin RB, Milon B, Feng P, Costello LC. Zinc and zinc transporter in normal prostate function and the pathogenesis of prostate cancer. Front Biosci. 2005;10:2230–2239. [PMC free article] [PubMed]

22. Costello LC, Franklin RB, Feng P, Tan M, Bagasra O. Zinc and prostate cancer: a critical scientific, medical and public interest issue. Cancer Causes Contr. 2005;16:901–915. [PubMed]

23. Leslie C Costello, Renty B Franklin. Cytotoxic/tumor suppressor role of zinc for the treatment of cancer: an enigma and an opportunity. Expert Rev Anticancer Ther. Author manuscript; available in PMC 2012 Nov 1. Published in final edited form as: Expert Rev Anticancer Ther. 2012 Jan; 12(1): 121–128. doi: 10.1586/era.11.190

24. SHA LI, YANLAI SUN, DONGWEI GAO. Role of the nervous system in cancer metastasis.

Oncol Lett. 2013 Apr; 5(4): 1101–1111. Published online 2013 Jan 31. doi: 10.3892/ol.2013.1168.

25. Daisy Fancourt, Aaron Williamon, Livia A Carvalho, Andrew Steptoe, Rosie Dow, Ian Lewis. Singing modulates mood, stress, cortisol, cytokine and neuropeptide activity in cancer patients and carers. ecancermedicalscience, 2016; 10 DOI: 10.3332/ecancer.2016.631

26. Frank L. Meyskens, Jr, Hasan Mukhtar, Cheryl L. Rock, Jack Cuzick, Thomas W. Kensler, Chung S. Yang, Scott D. Ramsey, Scott M. Lippman, David S. Alberts. Cancer Prevention: Obstacles, Challenges, and the Road Ahead. J Natl Cancer Inst. 2016 Feb; 108(2): djv309. Published online 2015 Nov 7. doi: 10.1093/jnci/djv309

27. Marcia G. Ory, Lynda A. Anderson, Daniela B. Friedman, Jairus C. Pulczinski, Nola Eugene, William A. Satariano. Am J Prev Med. Author manuscript; available in PMC 2015 Aug 14. Cancer Prevention Among Adults Aged 45–64 Years: Setting the Stage. Published in final edited form as: Am J Prev Med. 2014 Mar; 46(3 0 1): S1–S6. doi: 10.1016/j.amepre.2013.10.027.

28. Jim HS, Pustejovsky JE, Park CL, Danhauer SC, Sherman AC, Fitchett G, Merluzzi TV, Munoz AR, George L, Snyder MA, Salsman JM.Religion, spirituality, and physical health in cancer patients: A meta-analysis.   Cancer. 2015 Nov 1;121(21):3760-8. doi: 10.1002/cncr.29353.

29. Boxleitner G, Jolie S, Shaffer D, Pasacreta N, Bai M, McCorkle R. Comparison of Two Types of Meditation on Patients' Psychosocial Responses During Radiation Therapy for Head and Neck Cancer.J Altern Complement Med. 2017 May;23(5):355-361. doi: 10.1089/acm.2016.0214.

30. Kim HI, Hyung WJ, Song KJ, Choi SH, Kim CB, Noh SH. Oral vitamin B12 replacement: an effective treatment for vitamin B12 deficiency after total gastrectomy in gastric cancer patients. Ann Surg Oncol. 2011 Dec;18(13):3711-7. doi: 10.1245/s10434-011-1764-6.

31.Ba X. Hoang, Sr.;Graeme Shaw, Sr.;Stephen A. Levine, Sr. L-Theanine in cancer prevention and treatment. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev (2006) 15 (12_Supplement): A157.